Sektörde CNC Torna Kullanımı

CNC Torna, CNC Freze gibi makinelerde ki teknolojik ilerlemeler sayesinde zamandan tasarruf ederek pürüzsüze yakın parçalar işlenebiliyor. Kullanılan makinelerin farklılıkları yapılan işe göre değişiklik göstermektedir. Peki; CNC tornanın bu işteki rolü nedir, nasıl çalışır gelin bakalım.

CNC Torna Nedir?

Dönen iş parçasından istenilen ölçüde talaş kaldırılarak parçaya istenilen şeklin verilmesi işlemidir. İş parçasının bağlanma şekline göre “yatay cnc torna” ve “dikey cnc torna” olarak adlandırılmaktadırlar. Parçanın bağlandığı ayna (chuck) ölçüsüne göre de (6″, 8″,10″) adlandırılabilmektedirler. CNC torna makinesiyle şunlar yapılabilmektedir;

• İç Çap Tornalama (ID)
• Dış Çap Tornalama (OD)
• Alın Tornalama
• Delik Delme
• Kanal Açma
• Diş Açma
• Kılavuz Çekme
• Tırtıl Çekme
• Kesme İşlemidir.

CNC torna tezgahları petrol, gaz, otomotiv, havacılık, tıp, elektronik, madencilik, enerji santrali, çelik, kağıt fabrikası ve gemi yapımı gibi birçok alanda kullanılmaktadır.

CNC Torna Kısımları

Bu başlık 6 kısımda incelenmektedir;

Makine Gövdesi (Machine Bed)

Tezgahta kullanılacak gövde, tek parça halinde dökme demirden imal edilmektedir. Gövde, yatay ve eğik olmak üzere iki çeşit üretilmektedir.

Eğitim amaçlı küçük kapasiteli olanlar ve ağır işte kullanılan torna tezgahları yatay banko olarak üretilmektedir.

Hızlı üretim için kullanılan tezgahlarda eğik banko (Slant Bed) kullanılmasının iki sebebi vardır. İlk olarak; makineye rijit bir yapı kazandırıp eksenel hareketlerde hızlı ve hassas pozisyon alabilmesini sağlamaktır. İkincisi, iş parçasının kolay bir şekilde bağlama ve çözülmesiyle çıkan talaşların hızla uzaklaştırılmasıdır.

Tezgah Mili

Tezgah milinin tasarımı tezgahın hassasiyeti açısından büyük önem taşımaktadır. Milde oluşabilecek en küçük sapmalar bile tezgahta ölçüsel hatalara sebep olmaktadır. Bu bozulmaların etkileri takım ömründe, parçanın yüzey kalitesinde görülmektedir.

Taret (Tool Tarrets)

Kesici takımların bağlandığı yerdir. CNC frezedeki karşılığı magazindir. Normal tornalama takımları taretin alın yüzeyine, delik takımları dış çevreye bağlanmaktadır. Dönme esnasında takımların çarpışmasını engellemiş olmaktadır. Tarete takılacak takımlar pens, kater ve kovan adı verilen tutucular yardımıyla bağlanmaktadır.

Karşılık Puntası (Tailstock)

Uzun silindirik iş parçası bağlanacağı zaman kullanılmaktadır. Parçada salgı yada titreşimin oluşmasını engellemek için karşı bir dayama olarak kullanılmaktadır. Punta baskı miktarı, işlenecek parçanın kalınlığına ve boyutuna göre değişiklik göstermektedir. İleri-geri hareketi pedal ve CNC komutlarıyla yapılmaktadır.

Ayak Pedalları (Foot Pedals)

İş miline bağlanan aynayı ve puntayı açılıp kapatmaya yarar.

Kontrol Ünitesi (Control Unit)

Tezgahın kumanda edildiği, programların manuel yazıldığı, sistem ve parametrik bilgilerin bulunduğu ünitedir. 2 kısımdan oluşur;

Birinci bölüm tezgah hareketleri ile ilgili düğme ve bulunduğu bölümdür. İkincisi ise; program yazmak yada düzeltmeler yapabilmek için kullanılmaktadır. En çok tercih edilen kontrol panelleri; Fanuc, Siemens, Haidehain ve Mazatraldır.

CNC Torna Eksenleri

CNC makinelerinde ki eksenel çeşitlilik parçanın kaç adımda işlenebileceği hakkında bilgi verir. Birkaç bağlamada yapılan parçalarda operatör hatası, kullanılan takım ömrü, makine performansı gibi etkenler hata oranını arttırmaktadır. İşlenecek parçanın bağlama sayısının azalması parçanın kalitesini, ölçülerinin doğruluğunu arttırmaktadır.

CNC makinelerinde ki eksenler Sağ El (Right Hand) kuralı ile bulunur. Avuç içi orjin kabul edilerek bütün eksenler birbirine diktir. Baş parmak X, işaret parmağı Y orta parmak ise Z eksenini göstermektedir. CNC torna ise temel eksenler X ve Z eksenleridir. Z ekseni, CNC Torna’nın fener mili eksenini yada iş parçasının eksenini göstermektedir. X ekseni ise, kesici takımın iş parçası eksenine dik olarak yaptığı hareketin eksenidir. Makine üzerinde anlatmak gerekirse Z ekseni kesici takımın parçanın bağladığı yer olan aynaya doğru hareketi +Z puntaya doğru hareketi -Z olarak tanımlanır. Kesici takımın iş parçasında uzaklaşması +X, iş parçası merkezine doğru hareketi -Z olarak tanımlanır.

2 Eksen

Temel eksen olan X ve Z eksenlerine sahiptir. Dış çap (OD), iç çap (ID), silindirik ölçme, delik açma ve kılavuz çekme işlemleri yapılabilir.

3 Eksen

2 eksenli CNC tornanın temel eksenlerine C ekseni ve takım testi de eklendiğinde 3 eksenli olmaktadır. Bu da frezeleme işleminin yapılabilmesine imkan verir.

4 Eksen

Merkez dışı işleme operasyonları için eklenmiş olan Y eksenine sahiptir.

5 Eksen

İkinci taretin eklenmesiyle dönen iş milindeki C ekseniyle beraber 5 eksenli olmaktadır. Aynı anda iki takımın kullanılmasına olanak vermektedir.

CNC Tornada Kullanılan Aynalar

CNC Torna tezgahlarının ana parçalarından biri olan torna aynası, freze tezgahlarında ki mengeneler gibi iş parçasını sıkı bir şekilde sabitleyerek üzerinde talaşlı imalat yapılmasına yardımcı olan ekipmandır. 3 veya 4 ayaklı olanlar en sık karşılaşılan ayna tipleridir. Sıkma pabuçları torna merkezine eşit mesafede bulunur. İşlenecek silindirik parçayı eş merkezli olarak sıkarak, salgılı veya eksantrik (merkezden kaçık) işlenmesinin önüne geçilmiş olur. Aksi halde iş kazalarından tutun, takım kırılmasına ve hatalı işlemeye kadar bir çok sorunla karşılaşmanız mümkün olacaktır.

CNC Torna Maliyeti Nasıl Belirlenir?

Birçok sektörde kullanılmakta olan bu makinelerin fiyatları nasıl belirlenmektedir?

Üretildiği Ülke

AR-GE çalışmaları yapan Almanya, Güney Kore gibi ülkeler bu konuda para, zaman gibi maliyetli yatırımları ile CNC torna üretimi konusunda sektörde kendilerine yer bulmuşlardır. Bu etki, ürünün güvenirliği ve kalitesi demektir.

Tasarım ve Teknik Özellikler

İsterse sipariş üzerine yapılmış bir makine olsun isterse seri üretim bir makine olsun üzerine AR-GE çalışması yapılması fiyatını arttırmaktadır. Eklenen her bir özellik makinenin işlevselliğini arttırmaktadır. Bu durum da fiyatta artışa sebep olmaktadır.

Üretim Süreci

Her makinenin üretim sürecinin aynı olmadığı göz önünde bulundurulduğunda istenilen özelliklere göre üretim süresi de değişkenlik gösterir. Bir önceki maddedeki özelliklerin artması üretim sürecinin uzamasına neden olacaktır. Uzayan süreç de fiyatlandırmaya dahil edilmektedir.

Nakliyat

Ürünün üretildiği yerden gelmesi için gereken tüm masraflar da bu fiyata dahil edilmektedir.

Kaynakça

www.tezmaksan.com.tr

www.hwacheonasia.com

www.hidkom.com