Kanserli Hücrelere Yönelik Senkronize Lize Olan Bakteri Kolonileri

Bir düşünelim, vücudumuzda bize zararlı olan patojen (hastalık yapıcı) bakterileri ve kanser hücrelerini karşı karşıya getirebilseydik. Ağır kemoterapi ya da radyo terapi gibi tedaviler yerine vücudumuzda patojenitesi azaltılmış bakterileri kanserli hücrelerin karşısına koyabilseydik. Bu sayede kemo terapi ve radyo terapi gibi, hastayı çok halsizleştiren tedavilerin yerine işini bitirdikten sonra yok olan bakteriler tasarlayabilseydik, güzel olmazmıydı ?

1. Kanserli Hücreler İçin Aynı Anda (senkronize) Lize (parçalanan) Olan Bakteriler

Bazı bakterilerin, hastalık barındıran ortamlarda geliştirilmesi, bu bakterilerin kendi içlerinde üreteceği maddeler ve bu maddeleri, bakterilerin kendilerini lize etmesi yoluyla kanserli hücrelere yöneltmesi, kanser hastalığına umut olabilir. Bunun için M. Omar Din ve arkadaşları, yaptıkları çalışmada kanserli dokuların yakınında geliştirdikleri, zayıflatılmış Salmonella enterica suşları ve bu suşların kanserli hücrelere etki edecek maddeleri salgılatabilme deneylerini gerçekleştirdiler.

Bu deneylerde bakteriyel nüfusu kontrol etmek için pozitif ve negatif geri besleme döngülerini gerçekleştirecek olan Senkronize Liziz Devreleri (SLC) tasarladılar. Bu devrelerle gelişen bakterilerin büyük bir çoğunluğu, belirli bir büyüklüğe erişip kendi aralarında sinyal molekülleri aracılığı ile haberleşip, senkronize bir liziz gerçekleştiriyorlar. Lizizden sonra geride kalan bakteriler yeniden gelişip, tekrar lize olması şeklinde pulsatif (belirli aralıklarla) bir döngü oluşturuyor. Bu döngü sayesinde, belirli aralıklarla üretilen maddelerin nüfuz etmesiyle, kanserli hücrelere yönelik tedavi gerçekleştirilebilecektir.

2. Geleceği

Henüz uygulamaya tam olarak geçememiş olsa da, ağır kanser tedavilerinin yerini alması hastalar için umut verici bir gelişme olacaktır. Bir kanser dokusunun hemen yanına, o kanser dokusunun ilacını üreten bakterilerin konulması ve ilacı belirli aralıklarla kanserli dokuya göndermesi bu hastalık sürecini hem kolaylaştıracak hem de hastalar ağır tedavi yöntemlerinin yapmış olduğu sancılı dönemleri geride bırakmış olacaklardır.

  3. Kaynakça ve İleri Okuma

Din, M. O., Danino, T., Prindle, A., Skalak, M., Selimkhanov, J., Allen, K., Julio, E., Atolia, E., Tsimring, L. S., Bhatia, S. N. ve Hasty, J., ‘’Synchronized cycles of bacterial lysis for in vivo delivery’’ , Nature, 536: 81-85 (2016).