İlk Deniz Feneri Nerede Yapıldı?
İskenderiye Feneri
“The Pharos (Lighthouse) Of Alexandria”
Dünyanın yedi harikası arasında yer alan ve insanlara pratik faydası olan tek eser İskenderiye Feneri’dir. İlk deniz feneri olarak da bilinen bu mimarlık harikası, zorlu havalarda denizcilerin Mısır’ın en önemli limanı olan İskenderiye’ye ulaşmasını sağlar. Kaidesi ile beraber boyu yaklaşık 137 metre olan İskenderiye Feneri, insanoğlunun o güne kadar inşa ettiği en yüksek yapıydı. Tepesinde bulunan, tunçtan yapılmış büyük bir ayna sayesinde fener 70 kilometre uzaktan görülebilirdi.
Fenerle ilgili karmaşık hesaplar, dönemin en büyük bilgi merkezi olan İskenderiye Kütüphanesi’nde yapılmıştır. Eser, Kurtarıcı Tanrı olarak nitelenen Ptolemy Soter ve karısı Berenice’ye adanmıştır. Yüzyıllar boyunca fener, gece yakılan büyük ateş, gündüzleri ise güneş ışınlarının yansıtılması yardımıyla denizcilere yol göstermiştir. Roma paralarının üzerine fenerin motifleri basılmıştır.
Araplar Mısır’ı ele geçirdiklerinde İskenderiye’ye hayran kaldılar. Fakat yeni istilacılar Akdeniz ticareti ile bir bağları bulunmadığından başkenti Kahire’ye taşıdılar. Yanlışlıkla indirdikleri aynayı ise bir daha asla yerine koyamadılar. M.S.956 yılında meydana gelen büyük depremde fener küçük hasarlar gördü. 1303 ve 1323 yıllarında gerçekleşen iki büyük depremin yarattığı hasar daha büyük oldu.
Fenerin ömrüne son noktayı koyanlar ise Memlükler oldu. 1480 yılında Sultan Kayıtbay, İskenderiye’yi savunabilmek amacıyla fenerin bulunduğu yere yeni bir kala inşa ettirdi. İskenderiye Kalesi bugün hala yerinde duruyor. Kalenin yapımında fenerden düşen kayalar ve mermerler kullanıldı.
Dünyanın yedi harikası diye bilinen eserler arasında hakkında en çok bilgiye ulaşılabilen İskenderiye Feneri’dir. Strabo ve Pliny’nin notlarında “kule” ismiyle yer alan eserin nadide mermerlerle kaplı olduğu yazar. İskenderiye Feneri, insanoğlunun inşa ettiği en yüksek yapıydı. İskenderiye Feneri, antik çağın yedi harikası içinde günlük yaşam için kullanılan tek eserdir. Ayrıca yedi harikanın ve gelmiş geçmiş deniz fenerlerinin en yüksek olanı da bu fenerdir.
Üzerinde inşa edildiği adadan dolayı Pharos olarak anılmış ve bu kelime birçok dile yerleşmiştir. İspanyolca, Fransızca ve İtalyanca’da Pharos, “deniz feneri” anlamına gelmektedir. Yıkılmadan önce yapılan resimleri, dünyadaki deniz fenerlerine yüzlerce yıldan beri örnek olmuştur.
Yazıma son verirken Türkiye’deki denizcilik kültürüne ve siz değerli okuyucuların bilgi denizine bir damla katkı sağlamak maksadıyla yazdığım bütün yazıların sonunda sizinle bir denizcilik terimi paylaşmak ve bu sayede yeni bir dil öğrenmenizin yolunu açmak isterim.
BARBARİŞKA : Tutulmakta zor olan bir halatın kaymaması için yapılan bir bağ çeşididir. Bir halatın, başka bir halat üstüne veya bir nesneye bağlanmasıdır.
Kaynakça : www.ari.cankaya.edu.tr
www.kingtutshop.com
