Formula 1 Lastiklerini Yakından Tanıyalım
Formula 1 lastikleri, yarış boyunca performansa etki eden önemli etkenlerden biridir. Yarış içinde stratejileri belirler ve her lastik çeşidi farklı sürüş karakteristiği ortaya koyar. Pirelli tarafından üretilen bu lastikler 2022 sezonu için yedi farklı lastik bileşimi sunar.
Formula 1 Lastikleri Nedir ?
Formula 1 lastikleri, gündelik araçlarda kullanılan lastiklere göre önemli farklar barındırır. Kullanım amaçları yüksek hızda yüksek performans elde etmek üzerinedir. Önceki sezonlarda F1 araçlarında 13 inç jantlar kullanılırken, 2022 sezonu ile birlikte bu sezon 18 inç’lik jantlar kullanıyor. Bu şekilde aracın manevra kabiliyetinin artması hedeflenmektedir. F1 lastikleri doğal ve sentetik kauçuk ile birlikte elyaf karışımı kullanılarak yapılmaktadır. Janta takıldıktan sonra değişen sıcaklıklarda daha kararlı olması sebebiyle nitrojen gazı ile doldurulmaktadırlar. Lastiğin oluşturduğu kavrama seviyesi, lastik yüzeyini oluşturan bileşiğin reçetesi ile ilgilidir. Pirelli 2022 sezonu için takımlara yedi farklı lastik bileşimi sunmaktadır. Pirelli, F1 için C1 ile C5 arasında beş farklı kuru zemin lastik çeşidi sunar. C1 en sert olanı iken C5 en yumuşak olan lastik takımıdır. Bunlara ek olarak iki tip yağmur lastikleri bulunur. İtalyan Pirelli şirketi 2011’den beri F1’in resmi lastik tedarikçisidir. Önceki yıllarda F1’de farklı markalar aynı sezonda tedarikçi olsa da şu an resmi olarak tek bir marka lastik tedarikçiliği yapmaktadır.
Kullanılan Lastik Çeşitleri Hangileridir ?
Pirelli, 2022 sezonu için takımlara yedi farklı lastik bileşimi sunar. Bunlardan beşi kuru zemin yarış hamuru ve bunlar üç farklı renkten oluşmaktadırlar. Beyaz renk sert, sarı renk orta ve kırmızı renk yumuşak hamur tiplerini simgeliyor. Bu yıl her hamur için ayrı bir sayısal kod veriliyor ve bu doğrultuda C1 en sert ve C5 en yumuşak olmak üzere bir sıralama yapılmaktadır. Bu kuru zemin lastiklerine ek olarak da yeşil orta ıslak ve mavi tam ıslak koşullarda kullanılmak üzere iki adet de ıslak zemin lastiği yer almaktadır. Sürücüler yarış yağışlı olmadığı sürece yarış esnasında en az iki kuru zemin lastiği kullanmak zorundadır. Lastikler sürücünün sürüş karakteristiği, pist ve hava koşullarına bağlı olarak belirli periyotlarda değiştirilmesi gerekmektedir. Tek bir lastik ile tüm yarışın tamamlanması pek mümkün değildir. Bu durum takımları daha fazla pit-stop yapmaya zorlar ve yarış içi lastik stratejileri ile seyir zevkini yükseltmektedir.
Kuru Zemin Lastikleri
1- COMPOUND 1 (C1)
C1, Pirelli serisinin en sert lastiğidir. Hızlı virajların, aşındırıcı yüzeylerin veya yüksek ortam sıcaklığına sahip olan pistlerde kullanılması tercih edilir. Bu lastiklerin ısınması daha uzun sürer, yüksek dayanıklılık ve az yıpranma sunar.
2- COMPOUND 2 (C2)
C2, serinin daha sert seçenekleri arasında yer alan çok yönlü bir hamurudur. Hızın, sıcaklığın ve tekerlere yüklenen enerjinin yüksek olduğu pistlerde kullanılır. Geniş bir aralıkta çalışabilen bu lastik, farklı pistlere adapte olabilmektedir.
C3, performans ile dayanıklılık arasında iyi bir denge sağlar. Adaptasyon kabiliyeti yüksek olan bu lastik, zorlayıcı pistlerde en yumuşak hamur olarak tercih edilir iken, daha kolay veya şehir içi pistlerinde en sert hamur olarak kullanılmaktadır. En sık tercih edilen hamurlar arasında yer almaktadır.
C4, çok viraj bulunan pistlerde daha çok tercih edilir. Hızlı ısınıp performansını gösteren bu lastiğin ömrü diğer çeşitlere göre daha kısa sürede tükenmektedir. Öte yandan, en yumuşaklardan biri olan bu lastik, bu yıl tüm hamurların tutarlılığında sağlanan iyileştirme sayesinde çok yönlü kullanılabilirken aşırı ısınma eğilimi de göstermiyor.
C5 Pirelli’nin bugüne dek geliştirdiği en yumuşak hamurudur. Yüksek düzeyde mekanik tutuş gerektiren tüm pistlere uygun olmakla birlikte yüksek hız ve tutuş kabiliyetinden ötürü serideki diğer lastiklerden daha kısa ömre sahip. Diğer lastik türleri arasında en hızlı olanı olması ile birlikte kısa ömrü, takımların bu konuda strateji yapmasına olanak tanıyor.
Islak Zemin Lastikleri
1- INTERMEDIATE GREEN
Pistin bazı kısımlarının ıslak bazı kısımlarının kuru olduğu zamanlarda kullanılmaktadırlar. Su birikintilerinin olmadığı ıslak zeminlerde ve kurumakta olan yüzeylerde kullanılabiliyorlar. Her lastik, saatte 300 km hızla giderken saniyede 30 litre su atabiliyor. Bu lastik sayesinde araçların geçişli yağmurlu havalarda yola tutunmasına ve geçiş yapmasına olanak tanıyor.
2- WET BLUE
Yoğun ve kesintisiz yağışların olduğu yarışlarda tercih edilir. Bu lastikler, saatte 300 km hızla giderken saniyede 85 litre su tahliye edebiliyor. Yoğun yağış kavramadan ziyade görüş kabiliyeti sorunlarına yol açıyor. Suda kızaklama direncini artırmak için bu lastikler kullanılmaktadır.
Kaynakça
- en.wikipedia.org
- pirelli.com
- us.motorsport
