Elektrokardiyografi
Elektrokardiyografi (EKG), kalbin elektriksel aktivitesinin (kalbin ritmi, frekansı, kalp atışı) izlendiği bir cihazdır. Kalbin atriyum (kulakçık) ve ventrikülerinin (karıncık) kasılma ve gevşeme evrelerini kalbin uyarılması sonucunda milimetrik kağıda yazdırmaya dayanan muayene yöntemidir.
EKG NE İÇİN KULLANILIR?
Kalp krizi tanısı koymak, kalbin iletim ve ritim bozukluklarını belirlemek, kalp pilinin işlevlerini değerlendirmek, bazı kalp ilaçlarının etkisini gözlemlemek (örneğin serum potasyum eksikliği ve fazlalığı veya minerallerin dengesizliği gözlenebilir.), kalp dışı hastalıkların kalbe etkilerini görmek için kullanılabilir.
EKG NASIL ÖLÇÜLÜR?
Basit olarak iki adet sol el bileğine, bir adet sağ el bileğine ve bir adet sağ ayak bileğine elektrot yapıştırılarak kalp atışları izlenebilir. Vücuttan alınan EKG işareti milivoltlar mertebesinde olduğudan bu işaret kuvvetlendirilmeden de görülebilir. Ancak EMG, EEG, gibi vücut yüzeyinden alınan diğer işaretler mikrovoltlar mertebesinde olduğundan bu vücut sinyallerini görüp yorumlayabilmek için bir kuvvetlendirici devresi ile kuvvetlendirmek gerekir.
Hastanelerde daha ayrıntılı sonuç almak için iki el bileğine birer adet, iki ayak bileğine birer adet ve göğüste bulunan özel noktaya yerleştirilen elektrotlar ile EKG ölçümü yapılır. Hasta sırt üstü kımıldamadan yatırıldıktan birkaç saniye sonra EKG ölçümü gerçekleştirilir.
EKG KAYIT ŞEKİLLERİ
Bipolar Derivasyonlar
Bir ekstremitenin diğerine göre potansiyel farkını veya iki ekstremite arasındaki potansiyel farkı ölçer. 3 farklı kombinasyonu vardır.
DI: Sağ kol – Sol kol (LEAD I)
DII: Sağ kol – Sol bacak (LEAD II)
DIII: Sol kol – Sol bacak (LEAD III)
Bu ölçümlerde resimde görüldüğü gibi kalp orta noktada bulunur. Sağ bacağa tüm ölçümlerde referans (toprak) elektrodu bağlanır.
Einthoven yasasına göre kalp, iki kol ve bir bacağın köşelerini oluşturduğu eşkenar üçgenin merkezinde bulunmaktadır. Bipolar derivasyon kayıtlarından elde edilen ölçümler arasındaki ilişkiler şu şekildedir:
DI+DIII=DII
DI+DII+DIII=0
Bu durumlar Einthoven Kanunları olarak isimlendirilir.
Unipolar Derivasyonlar
Elektrotlardan bir tanesi voltaj ölçümü yapılacağı yere (araştırıcı elektrot), diğer elektrotlar ise birleştirilip direnç devreleri üzerinden geçirilerek tek bir referans elektodu olarak görev yapar. Referans elektrodunun direnç sistemi üzerinden geçirilmesinin sebebi potansiyeli artırmaktır. Bu derivasyonlar kelimelerin baş harfleri kullanılarak isimlendirilir. “a” harfi İngilizce agumented kelimesinden gelmektedir.
aVR – Sağ kol
aVL- Sol kol
aVF – Sol bacak
KALBİN KONUMUNUN BELİRLENMESİ
Yukarıda eksenleri belirtilmiş koordinat sisteminde Lead I ve Lead III genlikleri eksenlerde yerine konulur ve Lead II eksenini kestiği nokta ile birleştirilir. Bu nokta orijinden geçen eksenle kesilir ve çemberde denk gelen nokta kalbin konumunu verir. Kalbin konumu sağlıklı bir bireyde 59 derecedir. -30 ve 110 dereceler arası normal kabul edilir.
KAYNAKLAR
Kardiyovasküler Akademi Derneği – kvakademi.org
Ç.Ü. Biyomedikal Mühendisliği Deney Föyü
