Bilim Dünyasında Kadın III
HEARTHA AYRTON KİMDİR?
Kadın, aile ve toplum arasında bir köprü görevini görür. Kadının toplumlarda yerine getirdiği görevleri itibariyle, sosyal sistemin işleyişine katkısı büyüktür. Geçmişte ve günümüzde kadınların yapabileceği işler konusunda sınırlamalar getirilmiştir. Fakat cinsiyet ayrımı hiçbir şey ifade etmez, her insan bilgi ve yeterli çalışma sayesinde her şeyin üstesinden gelebilir. Bunun en güzel örneklerinden biri İngiliz matematikçi ve kadın mühendis Phoebe Sarah Hertha Ayrton’dur.
Hertha Ayrton 1854’de İngiltere’de doğdu. Sarah erken yaşta annesini ve babasını kaybetti. Küçük yaşta büyük sorumluklar üstlenmek zorunda kaldı. 9 yaşında Londra’da eğitim hayatına başlayan Sarah 16 yaşında bilimle ve matematik ile tanıştı. Cambridge şehrinde Girton kolejinde matematik eğitimine başladı.1880 yılında matematik eğitimini tamamladı ve Londra üniversitesinden bilim üzerinden lisans derecesi aldı. Bir süre hayatına öğretmenlik yaparak devam etti. Çalışan kızlara destek amaçlı bir kulüp kurdu. Educational Times dergisinde “Matematik Soruları ve Cevapları” bölümü için sorular ve çözümler yayınladı.’’Line-divider’’ çizgi bölücü adı verilen bir alet icat etti ve patentini aldı. Line-divider dönemin mimar ve mühendislerinin kullandığı en önemli araç haline geldi.
Hertha, beş adet matematiksel çizim aracı, on üç adet ark lambası ve elektrot, 8 adet pervane olmak üzere toplamda yirmi altı adet patent aldı. The Electrician’da Makale yayınladı. 1899’da Hertha, IEE – (Elektrik Mühendisleri Enstitüsü) “The Hissing of the Electric Arc” adlı bildirisini sundu IEE’de sunum yapan ilk kadın oldu. Kısa bir süre sonra da IEE’ye kabul edilen ilk kadın oldu. Hertha, elektrik arkının kum ve suda oluşturduğu dalgaların hareketini inceledi. Uluslararası Elektrik Kongresi gibi önemli mecralara çalışmalarını sunmuş, bilim dünyasınca takdir edilmiştir. 1923 yılında hayata veda etmiştir. Ancak matematik ve mühendislik alanında yaptığı buluşlar, bilimin ilerlemesine yardımcı olan çalışmaları ile ilham kaynağı olmaya devam ediyor.
