Adsorbsiyonlu Soğutma Sistemi
Adsorbsiyon, bir fazda bulunan iyon ya da moleküllerin, diğer fazın yüzeyinde yoğunlaşması ve konsantre olması işlemidir. Yüzeyde tutunan adsorbent diye adlandırdığımız aktif karbon, silika gel gibi maddelerin gözenekleri büyük miktarda gaz emilimi gerçekleştirirler.
Sistem, bir kaynatıcı (aynı zamanda absorber), bir yoğuşturucu ve bir buhartlaştırıcıdan oluşmaktadır. Bu sistemde kaynatıcı içerisinde su yerine, amonyağın emilmesini sağlayacak silika-gel bulunmaktadır. Kaynatıcı içerisine elektrikli ısıtıcılar ve soğutma serpantinleri yerleştirilmiştir. Kaynatıcının ısıtılması ile silika-gel ısınır ve emmiş olduğu amonyak buharlaşarak, silika-gel’in bünyesinden ayrılır. Belirli bir basınca ulaştığında çıkış valfini açarak yoğuşturucuya geçer. Burada çevreye ısı vererek sıvı hale gelen amonyak, buharlaştırıcı içine akar. Bir süre sonra buharlaştırıcı içindeki şamandıra yükselerek, elektrikli ısıtıcı devresini kapatır. Soğutma suyu vanasını açar ve ısıtıcı soğumaya başlar. Ortamdan ısı çekerek buharlaşan amonyak, elektrikli ısıtıcı kapandığında absorber görevini üstlenen kaynatıcıdaki silika-gel tarafından emilmeye başlanır. Soğuyan kaynatıcı içerisindeki basınç düşümü sayesinde, amonyağın buharlaşması kolaylaşmış olacaktır. Oluşan amonyak buharı, emme valfini açarak, tekrar absorbere döner. Bir süre sonra buharlaştırıcıda sıvı seviyesi düşer ve şamandıra, soğutma suyu vanasını kapatıp, ısıtıcıyı devreye sokar. Bu şekilde sirkülasyon devam eder.
Adsorbsiyonlu Soğutma Sisteminin Avantajları ve Dezavantajları
Avantajları
- Atık ısı ve termal enerji kaynaklarını doğrudan kullanılarak çalışması
- Uygun tasarım (çift yataklı) ile sürekli çalışabilmesi
- Sessiz ve sarsıntısız çalışabilmesi
- Çevreye zararı olmayan su ve benzeri çalışma akışkanları ile çalışması
- Uzun süre bakım gerektirmeden çalışabilmesi
- Enerji depolayabilme imkanı sağlayabilmesi
Dezavantajları
- Soğutma tesir katsayısının düşük olması
- Tek yataklı sistemlerin kesikli çalışma prensibine sahip olması
- Düşük basınçta çalışmasından ötürü kaçak sorunlarının yaşanması ve yüksek vakum teknolojisinin gereksinimi
- Geliştirme safhasında oluşu nedeniyle yaygın olarak bilinmemesi
- Buhar sıkıştırmalı sistemlere göre daha hacimli ve ağır olması
Kaynak
- https://www.mmo.org.tr/sites/default/files/042f4db68f23406_ek.pdf
- Recep YAMANKARADENİZ, İlhami HOROZ, Salih ÇOŞKUN, Ömer KAYNAKLI, Nurettin YAMANKARADENİZ… Soğutma Tekniği ve Isı Pompası Uygulamaları, 4.Basım, 1. Bölüm
